سامانه یکپارچه خودرو بی‌صاحب شد| فروش خودروسازان ۴۱ درصد کاهش یافت

اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، سامانه یکپارچه تخصیص خودرو با هدف ایجاد شفافیت و امکان عرضه عادلانه‌تر برای همه خودرو‌های تولیدی، فعالیت خود را آغاز کرد و امکان ثبت‌نام در سامانه برای متقاضیان فراهم شد و آن‌ها براساس بخشنامه‌های مختلف فروش خودرو که از سوی تمام شرکت‌های خودروسازی ارائه شده نسبت به ثبت نام اقدام می‌کردند.

از گرفتاری مردم در باز کردن سایت و ثبت‌نام که بگذریم مهم‌ترین ایراد سامانه در همان مرحله اول خود را نشان داد به‌نحوی که پس از اعلام نتایج در روز ۱۱ خرداد ماه اسامی تعدادی از افراد به‌عنوان منتخبان اول (اصلی) اولین فروش خودرو در قالب سامانه یکپارچه تخصیص خودرو اعلام شد، اما وقتی آن‌ها می‌خواستند برای واریز وجه خودرو یا مبلغ علی‌الحساب اقدام کنند، موفق به واریز نمی‌شدند؛ چرا که با پیام "شما جزو منتخبین رزرو قرعه‌کشی این دوره سامانه یکپارچه تخصیص خودرو هستید" مواجه می‌شدند.

خبرگزاری تسنیم نوشت: نارضایتی مردم در این بلاتکلیفی باعث شد رئیس سازمان حمایت ضمن پذیرش ایراد پیش‌آمده اعلام کند؛ "فرآیند ثبت‌نام خودرو در سامانه ایراداتی داشت که با رفع آن‌ها این مشکل برطرف شده است. البته ۱۲ هزار ذخیره قرعه‌کشی سامانه یکپارچه هم خودرو می‌گیرند و افراد منتخبان قرعه‌کشی تا ۲۵ خردادماه مهلت دارند تا واریز وجه را به شرکت‌های خودروساز برای تکمیل ثبت‌نام خود انجام دهند".

مرحله دوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه که از ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ آغاز شد هم دچار ابهاماتی بود که همین امر متقاضیان را دچار سردرگمی کرد به نحوی که در لیست خودرو‌های عرضه‌شده در سامانه یکپارچه خودرو، نام چند خودرو شامل کوییک مدل GX، ساینا مدل GX، شاهین اتوماتیک و اطلس درج شده بود که قیمت قطعی این خودرو‌ها توسط خودروساز اعلام نشد و به‌نوعی مردم خودرویی را خریدند که هیچ اطلاعی از قیمت آن نداشتند.

جالب‌تر اینکه وزارت صمت در آن مقطع در واکنشی قابل تامل اعلام کرد: "هدف سامانه یکپارچه نوبت دهی خودرو ایجاد یک لیست انتظار مرکزی شفاف و نه فروش است سپس فروش براساس فراخوان خودروسازان بر مبنای این لیست انتظار محقق می‌شود. پس لازم است در هنگام فراخوان خودروساز قیمت‌ها روشن اعلام شود. در این مرحله تنها نوبت دهی برای تخصیص معین می‌شود و فروش توسط خود خودروسازان در مرحله آتی انجام می‌شود. همه این موارد به روشنی در اطلاعیه سامانه یکپارچه نوبت دهی بیان شده است.

اما الان گویا علی آبادی وزیر جدید صمت اعتقادی به همین نوبت دهی هم ندارد که اعلام کرده: «اصلا سامانه یکپارچه متعلق به ما (وزرات صمت) نیست و متعلق به شورای رقابت است؛ درباره ثبت‌نام جدید هم اطلاعی ندارم، باید از شورای رقابت بپرسید».

به هر حال سامانه یکپارچه عرضه خودرو یکی از ابتکارات تیم سابق وزارت صنعت، معدن و تجارت بود که در کنار مدیریت بازار ارز باعث شده بود تا حدودی قیمت خودرو‌های داخلی در نیمه اول سال جاری مهار شود.

در حال حاضر فروش خودرو در سامانه یکپارچه دو مرحله را پشت سر گذاشته است، اما افزایش قیمت خودرو‌های مونتاژی باعث شده تا متقاضیان این خودرو‌ها نسبت به تکمیل وجه اقدام نکنند و وزارت صمت برای تکمیل ظرفیت خالی شرکت‌های خودروساز چند بار سامانه یکپارچه را باز کند تا شاید مردم برای تکمیل وجه و خرید خودرو‌های مونتاژی در سامانه یکپارچه اقدام کنند، اما مردم هنوز روی خوشی به خودرو‌های مونتاژی که قیمت‌های بالایی دارند نشان نداده اند.

البته در این شرایط صحبت از آغاز مرحله سوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه هم است و برخی وجود سامانه را بی معنی دانسته و می‌گویند عمر این سامانه به پایان رسیده است.

همه اتفاقات گذشته درباره سامانه یکپارچه فروش خودرو در حالی است که مدتی است خبری از اظهار نظر مدیر سامانه یکپارچه هم نیست و هیچ اطلاعی از جزئیات فروش خودرو در سامانه یکپارچه مطرح نمی‌شود.

همین موضوع عاملی شده حدس و گمان‌های مختلفی از آغاز فروش خودرو در سامانه یکپارچه آنهم از سوی شورای رقابت مطرح شود، هر چند شورای رقابت این حدس و گمان‌ها را تکذیب کند، با این حال به نظر می‌رسد وزارت صمت دیگر این سامانه را به گردن نمی‌گیرد و به نوعی از طرحی که خود مدعی بود برای نوبت دهی خودرو راه اندازی شده فراری است که هیچ پاسخی در مورد سرنوشت آن نمی‌دهد.

فروش خودروسازان ۴۱درصد کاهش یافت

همچنین براساس اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در مرداد سال ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۶/۱ و ۰/۷ درصدی را تجربه کرده است، اما نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش به‌ترتیب کاهش ۸/۵ و ۱۱ درصدی داشته‌اند که تحت تأثیر محدودیت‌های تأمین برق صنایع و تعطیلات تابستانی کارخانه‌ها در مرداد ماه بوده است.

در مرداد سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات افزایش ۲/۸ درصدی و شاخص فروش کاهش ۳۰/۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۲/۷ و ۴۱/۸ درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید و فروش رشته فعالیت فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۳/۲ و ۱۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۱۴/۶ و ۴/۸ درصدی داشته است.

در مرداد سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی رشد مثبت ۱/۹ درصدی را ثبت کرده است، همچنین رشد نقطه به نقطه با افزایش ۳/۸ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۲۰/۸ درصد رسیده است. گفتنی است میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در مردادماه سال ۱۴۰۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داد و با ۲/۲ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان ۲۹/۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

 در مردادماه ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی ۸ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۷ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشته فعالیت‌های «سیمان»، «دارو» و «تجهیزات برقی» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند.

همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی ۹ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۶ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیت‌های «دارو»، «تجهیزات برقی» و «سیمان» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «چوب و کاغذ» بیشترین کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند.

*شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات

در مرداد سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۲/۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۲/۷ درصدی داشته و همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۰/۵ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۸ /۴۱ درصدی داشته است.

شورای رقابت: فروش خودرو در سامانه یکپارچه ادامه دارد

مدیر روابط عمومی شورای رقابت این موضوع را رد کرده و ضمن تاکید بر تداوم ادامه روند فروش‌ها در قالب سامانه یکپارچه، موضوع را شفاف‌سازی کرد.

در رابطه با بحث‌های اخیر پیش آمده، سپهر دادجوی توکلی - مدیر روابط عمومی شورای رقابت - در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با فروش خودرو در سامانه یکپارچه شفاف‌سازی کرد و گفت: در فروش‌های به صورت یکپارچه عملا دلال‌ها حذف شده‌ و بخش عمده‌ای از تقاضاهای کاذب از بین رفته است؛ این باعث شده که اکنون عرضه در نقطه قابل پیش‌بینی و طبق برنامه‌ها قرار بگیرد؛ بر این اساس در وهله اول ظرفیت‌های خالی موجود  خودروسازان (مازاد عرضه) به فروش می‌رسند و سپس نوبت به اجرای مرحله سوم برای متقاضیان جدید می‌رسد.

وی تصریح کرد: اجرای مرحله سوم ممکن است که به‌ زودی باشد یا مدتی دیگر؛ در حقیقت بایستی طبق برنامه پیش برویم. اکنون نمی‌توان  اعلام کرد که این عرضه (مرحله سوم) دقیقا چه زمانی خواهد بود؛ اما مردم نگران نباشند؛ طرح‌های فروش حتما برگزار خواهند شد.

این مقام مسئول در شورای رقابت ضمن تاکید بر اینکه اکنون بازار در آرامش به‌ سر می‌برد، خاطر نشان کرد: محدودیت و معذوریتی برای دور سوم عرضه وجود ندارد؛ بنابراین این تلقی که اجرای مرحله سوم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، کاملا نادرست است. در حقیقت طبق برنامه‌ریزی‌هایی که توسط سیاست‌گذاران نظیر وزارت صمت، شورای رقابت، سازمان حمایت و سایر نهادهای نظارتی انجام می‌شود، طرح‌های فروش اجرایی خواهد شد.